نویسنده : محمد دهدار
بسیاری از موارد اختلال عملکرد جنسی در زنان اگرچه آزاردهنده اما قابل درمان است.
حدود ۴۰ درصد خانم‌ها به اختلال عملکرد جنسی مبتلا هستند. این مسئله در خانم‌های جوان بیشترین شیوع را دارد و با افزایش سن، میزان بروز این مشکل کمتر می‌شود. معمولا خانم‌ها وقتی به این موضوع پی می‌برند که سطح تمایل یا رضایت جنسی آنها از بین رفته و یا دچار تغییر شده و مشکلی در روابط جنسی آنها به‌وجود آمده است. البته این مشکل با انجام درمان موثر، برطرف می‌شود. معمولا در برنامه‌های درمانی، برقراری ارتباط موثر و کارآمد بین زن و شوهر، حرف اصلی را می‌زند.
شناخت مشکل، اولین و مهم‌ترین راه
با توجه به شیوع زیاد این مشکل در بین خانم‌ها بهتر است شناخت بیشتری از آن داشته باشیم. چهار نوع اصلی اختلال عملکرد جنسی در خانم‌ها شامل این موارد است:
-۱ کاهش تمایل جنسی به صورتی که فرد افکار یا تخیلات جنسی کمتری دارد. -۲ عدم توانایی در برانگیختگی و تحریک جنسی و یا حفظ این تحریک و انگیزش. -۳ عدم توانایی رسیدن به اوج لذت جنسی یا ارگاسم -۴ دردناک بودن رابطه جنسی
اما چرا این مشکل پدید می‌آید و چه اتفاقی می‌افتد که چنین احساسی در فرد ایجاد می‌شود که دیگر شرایط و حالات سابق را ندارد؟ برای پاسخ به این سوِال بهتر است بدانید که مسائل جنسی خانم‌ها ترکیبی از پیام‌های جسمی، عاطفی و روانی است. در نتیجه بروز مشکل در یکی از این حیطه‌های ذکر شده، بر روی سایر حیطه‌ها تاثیر می‌گذارد مثلا مشکل جسمی باعث بروز ترس می‌شود و ترس به خودی خود منجر به احساس گناه می‌شود. به این ترتیب، علل اختلال عملکرد جنسی در خانم‌ها در اغلب موارد بهم مربوط و وابسته است. علل جسمی: درد در طی رابطه جنسی که ممکن است به دلیل آسیب دستگاه تناسلی زنانه باشد، ناهنجاری جسمی، انقباض غیرارادای عضلات مهبل، تبخال تناسلی، عفونت مهبل، بیماری‌های مختلف، تغییرات جسمی ناشی از جراحی، پرتودرمانی یا سایر روش‌های طبی تشخیصی و درمانی.
علل روانی: علل روانی ممکن است به وجود مشکلاتی از قبل مربوط باشد و یا مشکلی جدیداً به وجود آمده باشد. استرس، دعواها یا ناسازگاری‌های بین زن وشوهر، آسیب لگن در گذشته که ممکن است به دنبال آن انقباضات دردناک و غیرارادی در مهبل اتفاق بیفتد، افسردگی، انواع ترس‌ها به‌خصوص اگر به بیماری‌هایی مثل سرطان، اعمال جراحی (مثل برداشتن پستان‌ها یا رحم) مربوط باشد باعث می‌شود فعالیت جنسی برای زن و شوهر، ناخوشایند شود، افزایش سن و نگرانی از مشکلات ناشی از آن. علل دارویی: مثل داروهای ضدفشارخون و ضددیابت، ضدافسردگی‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، آرام‌بخش‌ها، داروهای سرکوب کننده اشتها، داروهای شیمی درمانی برای سرطان و مخدرها.
عوامل فرهنگی و اجتماعی: این عوامل هم نقش مهمی در سلامت جنسی زنان ایفا می‌کنند. نبودن سرویس‌های مراکز بهداشتی (به‌خصوص بهداشت خانواده) مناسب برای کسب اطلاعات و آگاهی و عدم وجود آموزش مسائل جنسی در برنامه‌های آموزشی و بهداشتی یک کشور که باعث می‌شود یک خانم، رفتار جنسی سالم و درست را یاد نگرفته باشد. ضمناً ممکن است یک خانم احساس کند، نمی‌تواند با استانداردهای اجتماعی تطابق داشته باشد و به عبارتی از نظر اجتماعی پذیرفته شده نیست. همین احساس باعث می‌شود فکر کند جذابیت کافی را نزد همسرش ندارد زیرا این خانم تصور میکند موقعیت او در اجتماع باعث شده از نظر همسرش نیز پذیرفته نشود و یا در شرایطی که خانم فکر میکند نمی‌تواند انتظارات فرهنگی و خانوادگی را به عنوان یک زن برآورده کند نقش مناسبی در خانواده ایفا نمی‌کند. قطعاً وقتی همسر یک خانم دائم از او ایراد میگیرد و یا او را تحقیر میکند، زن احساس کفایت در خانواده نمی‌کند و همین مسئله بر روی روابط جنسی او نیز تاثیر می‌گذارد.
به چه علائمی باید توجه کرد؟
در خانمی که به اختلال عملکرد جنسی مبتلاست میل جنسی کم شده است و معمولا این افراد می‌گویند که تصورات و افکار جنسی در آنها کمتر شده است و یک احساس مقاومت بر سر رابطه جنسی آنها ایجاد شده است. میزان انگیزه و برانگیختگی این افراد کم می‌شود و به عبارتی پذیرای رابطه جنسی نیستند و احساس می‌کنند نمی‌توانند از نظر جنسی تحریک شده و یا این تحریک را حفظ کنند. فردی که مشکل دارد قادر نیست به اوج لذت جنسی یا ارگاسم برسد و ممکن است در طی نزدیکی درد احساس کند. معمولا همین علائم موجب می‌شود فرد احساس کند مشکلی به‌وجود آمده است که بهتر است در این رابطه به پزشک مراجعه کند. معمولا پزشک با شرح حال کامل، بررسی سابقه بیمار و معاینه فیزیکی، علت یا علل مشکل را پیدا کرده و سپس درمان مناسبی را آغاز میکند.
درمان بسیاری از موارد اختلال عملکرد جنسی در زنان قابل درمان است. البته در صورتی که علت زمینه‌ای آن مشخص شود. درمان در صورتی موثر خواهد بود که بین خانمی که مشکل دارد و پزشک معالج و حتی همسر خانم، صداقت و آرامش برقرار باشد زیرا مخفی نگهداشتن مشکل، آن را پیچیده‌تر و بدتر خواهد کرد. به دلیل اینکه اختلال عملکرد جنسی اغلب علل مختلف و متعددی دارد نمی‌توان از یک درمان کلی و همه‌گیر برای برطرف کردن آن استفاده کرد زیرا یک راه درمانی که برای یک فرد کارساز است ممکن است در فرد دیگر پاسخ‌گو نباشد. یک برنامه درمانی خوب و موثر در ابتدا علت اختلال را مدنظر قرار می‌دهد و سپس بر روی تقویت ساختار ارتباطی همسران متمرکز می‌شود. درمان‌ها شامل این موارد است: درمان طبی در صورتی که مشکل زمینه‌ای و یا بیماری خاصی وجود داشته باشد، آموزش در مورد بدن فرد، پیام‌های جنسی و گیرنده‌های مخصوص آن در بدن و تغییرات ایجاد شده در روابط جنسی با افزایش سن، مشاوره ارتباطی برای خانم و همسرش که هدف آن بررسی روابط همسران، رفع موانع ارتباطی و تقویت ارتباطات دوطرفه است، روان‌درمانی و درمان‌های کاهش میل جنسی.
معمولا در صورتی که انگیزش و برانگیختگی جنسی کاهش پیدا کرده باشد درمان‌های خاصی انجام می‌شود. در این موارد توصیه می‌شود میزان صمیمیت و روابط عاطفی بین همسران بیشتر شود و قبل از برقراری رابطه جنسی احساس خوشایندی از نظر عاطفی بین همسران ایجاد شده باشد. ممکن است ژل‌های نرم‌کننده مهبل تا حدی در این زمینه کمک کننده باشد. باید به همسران آموزش داده شود که عواطف و احساسات نقش مهمی در انگیزش جنسی ایفا میکند. وقتی آنها به هر دلیلی از هم ناراحت هستند تا زمانی که عامل ناراحتی و مشکل بین آنها برطرف نشده باشد نمی‌توانند در روابط جنسی، انگیزش و احساس مناسبی داشته باشند. مشاوره در این زمینه بسیار موثر است زیرا باید انتظارات و توقعات همسران از روابط جنسی مشخص شود، به‌عنوان مثال اگر خانم جهت داشتن روابط جنسی با همسرش از طرف او تحت فشار روحی زیاد قرار بگیرد انگیزش جنسی در او سرکوب می‌شود، زیرا او در شرایط روحی یا جسمی مساعدی نیست و توقع و انتظار همسرش کاملا بی‌مورد است. درمان‌هایی که برای این مشکل در نظر گرفته شده شامل انجام ورز‌ش‌هایی برای افزایش کنترل عضلانی انقباض و انبساط عضلات لگن، رفع موانع فکری با استفاده از تصورسازی، انحراف فکر از مسائل ناراحت‌کننده و یا شنیدن موسیقی، تغییر چهارچوب‌‌ها و قالب‌های انتظاری به صورتی که صمیمیت و گرمی روابط جنسی بر روی رضایت دو طرف متمرکز باشد و درمان درد در زمان نزدیکی، است. , درد چرا؟, وجود درد در زمان نزدیکی در خانم‌ها در اغلب موارد دلیل جسمی دارد. بنابراین اولین اقدام درمانی در این مورد، بررسی و رفع مشکل جسمی است. البته دردناک بودن رابطه جنسی می‌تواند بیش از یک علت داشته باشد و ممکن است علل روانی را شامل شود. ممکن است این درد به دلیل انقباضات غیرارادی مهبل باشد. این مشکل در زنان جوان و بی‌تجربه شایع‌تر است و بعضی مواقع به‌علت عدم آموزش رفتار صحیح جنسی یا عدم آمادگی جهت نزدیکی اتفاق می‌افتد. در این مواقع درمان شامل برنامه کامل و هدف‌داری جهت آرامش و شل کردن عضلات و شل شدن تدریجی مهبل است که ممکن است برای این کار از روان درمانی نیز کمک گرفته شود. البته درد در طی مراحل اولیه نزدیکی ممکن است به دلیل تحریک مهبل یا خصوصیات آناتومیک آن در خانم باشد که این مسئله نیز قابل درمان است. اما دردی که در حین نزدیکی یا بعد از خاتمه نزدیکی، تازه شروع می‌شود احتمالاً به‌دلیل فقدان عوامل نرم‌کننده طبیعی است که در طی نزدیکی در مهبل ترشح می‌شوند. در این مواقع از ژل‌های نرم کننده می‌توان استفاده کرد. در بعضی موارد بیماری لگن باعث بروز درد می‌شود که باید برطرف شود. در صورت وجود درد در حین مقاربت باید مشکل را صادقانه برای پزشک بازگو کرد و به تمامی سئوالات مربوطه پاسخ داد. رابطه پزشک و بیمار در این مواقع باید به نحوی باشد که صمیمیت و اعتماد دو طرفه وجود داشته باشد تا درمان مناسب انتخاب شود. گرفتن دوش آب گرم قبل از مقاربت کار مثبتی است که باعث کاهش اضطراب و آرامش فرد می‌شود. معمولا درمان‌گران و مشاورانی که در زمینه مشکلات جنسی فعالیت می‌کنند از جنس درمانی )sex therapy( استفاده می‌کنند. این افراد سعی می‌کنند زنان مبتلا به اختلال عملکرد جنسی را راهنمایی کنند و درمان‌هایی را در این زمینه ارائه می‌دهند.
این درمان‌ها شامل موارد ذیل است: روش‌های حل مشکل جهت برقراری ارتباط موثر بین همسران، آموزش روش‌ها و ورز‌ش‌های خاص برای تقویت تجربه جنسی در فرد مبتلا (مثلا در مواردی که خانم به انقباضات غیرارادی مهبل مبتلاست، روش‌هایی جهت شل شدن ورودی مهبل به او آموزش می‌دهند یا در مواردی که خانم نمی‌تواند به ارگاسم یا اوج لذت جنسی برسد روش‌هایی را جهت رفع این مشکل به او آموزش می‌دهند)، در بعضی مواقع از همسر نیز درخواست می‌شود در این جلسات درمانی شرکت کند و درمانی دوگانه صورت میگیرد تا مشکلات هر دو نفر مشخص شده و آموزش‌های لازم ارائه شود، روش‌های انحراف فکری (مثلا وقتی خانم دائما از نظر فکری بر روی مشکلات زندگی یا مواردی از این قبیل متمرکز است و نمی‌تواند رابطه جنسی درستی داشته باشد روش‌هایی به او آموزش داده می‌شود تا فکر او از این مشکلات منحرف شود مثل گوش کردن موسیقی و غیره و…)، روش‌های شل کردن و انقباض عضلات لگن، هیپنوتیزم و تلقین برای کنترل علائمی که باعث بروز اضطراب می‌شوند (مثلا خانمی که دچار ترس است یا اعتماد به نفس او ضعیف است اضطراب پیدا میکند) و آموزش رفتاری مثل روش‌های حفظ قاطعیت برای کمک به اینکه خانم بتواند احساسات و نیازهای عاطفی و جنسی خود را بیان کند. , روش‌های پیشگیری طبیعی است که باید جلوی بروز چنین اختلالاتی را گرفت، زیرا این مشکل باعث بر هم خوردن روابط همسران و آشفتگی فکر و ذهن آنها می‌شود و زندگی آنها را در یک حلقه معیوب می‌اندازد. عواملی جزو فاکتورهای خطرساز محسوب می‌شوند که زنان را مستعد ابتلا به اختلال عملکرد جنسی می‌کنند. مشکلات عاطفی و استرس مثل تنش‌هایی که در روابط فردی وجود دارد یا نگرانی‌های مالی و اقتصادی، مشکلات سلامتی که باعث درد حین مقاربت می‌شوند یا در انجام این عمل مشکل ایجاد می‌کنند، جراحی‌های لگن و ناحیه تناسلی، بیماری‌های عصبی مثل حمله مغزی، آسیب نخاعی و بیماری پارکینسون، بیماری‌های غدد درون ریز مثل دیابت یا بیماری کبدی، بیماری عروقی محیطی، سابقه آسیب و صدمه جنسی مثل سوء رفتار جنسی در کودکی، عدم وجود تمایل به مسائل جنسی(که باید ریشه‌یابی و درمان شود) و مصرف بعضی داروها، فرد را در معرض خطر ابتلا به چنین مشکلی قرار می‌دهد. یک خانم برای اینکه بعد جنسی زندگی خود را از آسیب حفظ کند باید مواردی را مدنظر قرار دهد تا از بروز مشکل پیشگیری به عمل آورد. بهتر است روش‌ها و مهارتهای برقراری ارتباط موثر با همسر را بیاموزید تا بتوانید نیازها و تمایلات خود را به راحتی و به صورت موثر با او در میان بگذارید.
با الگوها و روش‌هایی که باعث برانگیختگی و ایجاد انگیزش جنسی در خودتان می‌شود آشنا شوید. نگذارید استرس‌های زندگی مثل مشکلات اقتصادی، شغلی و تنش‌ها بین شما و همسرتان اتفاق بیافتد. بهتر است بدانید بسیاری زنان همواره در طی رابطه جنسی به اوج لذت جنسی یا ارگاسم نمی‌رسند. در صورت لزوم از مقادیر کافی ژل نرم کننده مهبلی استفاده کنید تا درد برطرف شود. انتظارات بیش از اندازه از خود نداشته باشید و همواره رابطه عاطفی خوب و نزدیکی را با همسرتان حفظ کنید.
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط: زناشویی، ،
<-PollName->
آمار
وب سایت: